Choroby zakaźne są schorzeniami, w których specyficzny czynnik przyczynowy jest przenoszony z osoby lub zwierzęcia chorego na osobę lub zwierzę zdrowe. Czynnikiem tym są drobnoustroje, które po wniknięciu do organizmu uszkadzają go, wywołując charakterystyczne objawy miejscowego lub uogólnionego stanu zapalnego o ostrym łub przewlekłym przebiegu. Zakażenie następuje poprzez bezpośredni kontakt osoby chorej ze zdrową lub pośrednio — gdy zarazek zdolny jest do życia poza organizmem chorego. Przykładem zakażenia drogą bezpośrednią jest zachorowanie na kiłę, która — jak większość chorób wenerycznych — szerzy się tylko w warunkach bezpośredniego kontaktu płciowego. Przykładem zakażenia drogą pośrednią jest zachorowanie na grypę, gruźlicę, dury lub wirusowe zapalenie wątroby — gdy osobnik chory skaża otoczenie i przedmioty, z którymi równocześnie stykają się osoby zdrowe. Skażone mleko, woda, gleba, powietrze i wiele innych elementów otaczającego nas środowiska jest najczęstszym źródłem zakażenia takimi chorobami, jak: gruźlica, dury, choroba Heinego-Medina, tężec, grypa, odra oraz nieswoiste choroby układu oddechowego, przewodu pokarmowego lub skóry. Zachorowania mogą wystąpić u pojedynczych osób jako tzw. zachorowania sporadyczne, jako zachorowania endemiczne, typowe dla określonego terenu lub populacji, bądź też mogą obejmować swym zasięgiem duże obszary kraju, tworząc zjawisko epidemii lub pandemii, gdy ich zasięg obejmie kontynenty lub cały świat. Przykładem pandemii jest niedawna epidemia grypy, azjatyckiej, która szybko rozprzestrzeniła się, docierając niemal do wszystkich zakątków świata.