Upośledzenie czynności nerek w przebiegu przewlekłej niewydolności wyraża się licznymi zaburzeniami tak w zakresie wydalania, jak i konserwacji różnych składników płynów ustrojowych. Mechanizmy odpowiedzialne za rozwój tych zaburzeń nie są dotychczas dokładnie poznane. Nie ulega jednak wątpliwości, że pierwotnym czynnikiem jest zmniejszenie liczby czynnych nefronów wskutek ich zniszczenia przez przewlekły proces chorobowy. Przez szereg lat dominował pogląd, że w m arę postępu przewlekłej nefropatii funkcja nerek staje się coraz bardziej zdezorga nizcw a na i nie dostosowana do aktualnych potrzeb ustroju. Zgodnie z tym poglądem mocz byłby produktem funkcjonalnie niejednorodnej populacji nefronów, działających w sposób niezintegrowany i zupełnie przypadkowy. Zaburzenia funkcji cewek, prowadzące do zaburzeń reabsorpcji i sekrecji, byłyby wynikiem uszkodzenia tych odcinków nefronów, w których odbywa się transport poszczególnych składników moczu. Tym samym funkcja nerki uszkodzonej przez przewlekły proces chorobowy nie tylko nie powodowałaby zmniejszenia zaburzeń metabolicznych, ale nasilałaby je. Pogląd ten opierał się przede wszystkim na badaniach morfologicznych przeprowadzonych przez OMvera i współpracowników, którzy posługując się techniką mikrodysekcji wykazali, że u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek struktura poszczególnych nefronów jest różna. W niektórych nefronach stwierdza się przerost zarówno kłębków, jak i cewek, w innych natomiast obserwuje się duże dysproporcje między zmianami w kłębkach i cewkach. Niekiedy w obrębie tego samego nefronu spotyka się w cewkach obok zmian przerostowych zmiany zanikowe, a także odcinki nie zmienione.